Kişisel bilgilerimizin çalınması skandalı Ülkemiz genelinde büyük bir şok ve panik havası oluşturmuş durumda! “Sorgu.live” domain adresinden yayım yapan sitede Türkiye’de yaşayan herkesin TC Kimlik numarası, GSM telefon numarası ve ikametgah adresi ücretsiz üyelik karşılığında kolayca erişilebiliyor. Tapu, eğitim, sağlık, soy ağacı, medeni durum ve banka hesap bilgileri gibi diğer özel bilgilere ise ücretli üyelik karşılığında erişim mümkün olabiliyor. E-mail hesabı ile kayıt olunabilen sitede vatandaşların isim ve soy isimleri, açık adresleri, telefon numaraları ve banka hesap bilgileri gibi kişisel verileri yer alıyor. Kişisel verilere bir kişinin ismini ve soyadıyla sorgulama yaptırılarak kolayca ulaşılabiliyor. İnternet korsanları, tüm bu bilgilere kısa bir sorgulama ile ulaşılabileceğini vadediyor. 

Telegram ve Discord

Site ayrıca aynı “hizmeti” Telegram ve Discord üzerinde de sağlıyor. Türkiye’de yasal olarak ikamet eden ve e-Devlet sistemine kayıtlı yabancı uyruklu kişilerin de kişisel bilgileri sitede yer alıyor. Finansal veya tapu gibi detaylı bilgilere ulaşmak için “VIP” üyelik satın almak gerekiyor. Siteyi yönetenlerin, web sitesinin yanı sıra Twitter’da açıkça reklam yaptıkları ortaya çıktı. Domain’in kayıt ve süresinin bitiş tarihi, host edildiği firmanın name server bilgilerini gösteren “Whois” kayıtlarından 3 Haziran 2023 tarihinde yayına başladığı görülen “Sorgu.live” adresli site Kuzey Kıbrıs’ın uluslararası kodu olan Mersin 10 posta kodu ile kaydedilmiş bulunuyor.

Kişisel güvenlik riski

Sitede bulunan bilgiler büyük bir kişisel güvenlik riski getiriyor. Hırsızlık, kimlik hırsızlığı, dolandırıcılık, bankacılık suçları, seçimlerde usulsüzlükler yanı sıra şiddet faillerine karşı uzaklaştırma emri almış kadınların adreslerinin görünür hale gelmesi de dahil olabilecek büyük fiziksel ve ekonomik güvenlik riskleri oluşturuyor.

Kişisel verilere ilişkin suçlar, Türk Ceza Kanunu 136 ve 137. maddelerde düzenlenmiştir. Buna göre;

Kişisel verilerin kaydedilmesi

Madde 135- “(1) Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. (2) Kişisel verinin, kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine; hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda birinci fıkra uyarınca verilecek ceza yarı oranında artırılır.“

Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme

Madde 136- “(1) Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) (Ek:17/10/2019-7188/17 md.) Suçun konusunun, Ceza Muhakemesi Kanununun 236 ncı maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır.“

TCK’nun 135 ve 136. maddelerindeki kişisel verilerin korunmasına ilişkin düzenlemelerde sadece sır niteliğinde kişisel verilerin korunacağına ilişkin bir hükmün bulunmaması ve aksine 135. maddenin gerekçesinde gerçek kişiyle ilgili her türlü bilginin kişisel veri olarak kabul edilmesi gerektiğinin belirtilmesi karsısında, her türlü kişisel verinin hukuka aykırı olarak başkasına verilmesi, yayılması ve ele geçirilmesi fillerinin kanunun 136. maddesindeki suçu oluşturduğu kabul edilmelidir. Bu kapsamda somut olayda, sanığın genel yayın yönetmeni olarak görev yaptığı gazetede köşe yazarı olarak çalışan katılanın yazdığı köşesinde kullanılan fotoğrafın, hukuka uygunluk nedenlerinin bulunmaması nedeniyle hukuka aykırı olduğunda tereddüt bulunmayan bir yöntemle sanık tarafından internetteki özel bir arkadaşlık sitesine kimlik, adres ve telefon bilgileri verilmeksizin ve erkek arkadaş aradığı açıklamasıyla konulması eylemi, TCK’nun 136. maddesinde düzenlene kişisel verileri hukuka aykırı olarak yayma suçunu oluşturmaktadır. (YCGK: 17/06/2014 gün ve 2012/12 – 1510; 2014/331)

Kişisel veri nedir?

24/03/2016 gün ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 3. maddesinin (d) bendinde kişisel veri, “kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi” ifade eder şeklinde tanımlanmıştır. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısının gerekçesinde ise, “kişisel veriler; sadece bireyin adı, soyadı, doğum tarihi ve doğum yeri gibi onun kesin teşhisini sağlayan bilgiler değil, aynı zamanda kişinin akli, psikolojik, fiziki, kültürel, ekonomik, sosyal ve sair özelliklerine ilişkin verilerdir. Bir kişinin belirli veya belirlenebilir olması, mevcut verilerin herhangi bir şekilde bir gerçek kişiyle ilişkilendirilmesi suretiyle, o kişinin tanımlanabilir hale getirilmesini ifade eder. Yani verilerin; kişinin fiziksel, ekonomik, kültürel, sosyal veya psikolojik kimliğini ifade eden somut içerik taşıması veya kimlik, vergi, sigorta, numarası gibi herhangi bir kayıtla ilişkilendirilmesi sonucunda kişinin belirlenmesini sağlayan tüm halleri kapsar. İsim, telefon numarası, motorlu taşıt plakası, sosyal güvenlik numarası, pasaport numarası, özgeçmiş, resim, görüntü ve ses kayıtları, parmak izleri, genetik veriler dolaylı da olsa kişiyi belirlenebilir kılabilme özellikleri nedeniyle kişisel verilerdir biçiminde geniş bir şekilde gösterilmiştir. Yargıtay uygulamasında kişisel veri kavramından, kişinin yetkisiz üçüncü kişilerin bilgisine sunmadığı, istediğinde başka kişilere açıklayarak ancak sınırlı bir çevre ile paylaştığı herkes tarafından bilinmeyen ve/veya kolaylıkla ulaşılması ve bilinmesi mümkün olmayan, kişinin kimliğini belirleyen veya belirlenebilir kılan, kişiyi toplumda yer alan diğer bireylerden ayıran ve onun niteliklerini ortaya koymaya elverişli, gerçek kişiye ait her türlü bilginin anlaşılması gerektiği” ifade edilmektedir.

Yargıtay uygulamasına göre; TCK’nun 136. maddesinde tıpkı 135. maddesinde olduğu gibi korunan hukuki değer genel olarak kişilerin özel hayatı ve hayatın gizli alanı, özelde ise kişisel verilerdir.  Bu düzenlemeler ile tüm kişisel veriler koruma altına alındığından kişisel verilerin mutlaka gizli olması zorunlu değildir. Gizli olmayan ve herkes tarafından bilinen kişisel verilerde hukuka aykırı eylemlere karşı korunmalıdır. Zira kişisel verilen korunmasına ilişkin suçlarda korunan hukuki değer ‘’sır’’ olmayıp, verinin ilgisi olan kişinin kişilik haklarıdır. (YCGK: 17/06/2014 gün ve 2012/12 – 1510; 2014/331)

Yargıtay Ceza Genel Kurulu 10/06/2014 gün ve 2012/12-1514; 2014/312 sayılı içtihadında; “kendisi ve esi de memur olan sanığın, yapacakları şikâyete konu olmak üzere eşi ile aynı işyerinde ebe olarak çalışan katılanın doğum belgesini hastaneden alarak, il sağlık müdürlüğüne verdikleri şikâyet dilekçesinin ekinde sunmaları seklinde gerçeklesen somut olayda, katılana ait doğum belgesinin kişisel veri olması, memur olarak çalışan sanığın başkasına ait bilgileri içeren bir belgeyi velevki yapacağı şikâyet başvurusuna konu olsa dahi almasının hukuka aykırı olacağını bilebilecek durumda bulunması, suça konu doğum belgesini sikayet dilekçesine eklemek suretiyle burada yer alan ve kişisel veri niteliğinde bulunan bilgilerin katılanın rızası dışında sanığın eylemi TCK’nun 136. maddesinde düzenlenen kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme ve yayma suçunu oluşturduğu” kararını vermiştir.

Suçun Seçimlik Hareketleri

‘Bir başkasına vermek’: kişisel verinin bir başkasına aktarılmasını, ulaştırılmasını ifade eder. Kişisel verileri içeren bilgi veya belgeleri bir başkasına ulaştırmak bir çok farklı yolla gerçekleştirilebilir: fiziksel olarak (yazılı bir kâğıt veya defter, dosya, CD, USB, hafıza kartı veya başkaca bir taşınabilir bellek biçimi ile),  bir iletişim aracı (faks, e-posta, sms, WhatsApp, Facebook, Instagram, Twitter sosyal medya araçlarındaki doğrudan mesaj (DM) vb. iletim imkânları) ile veya bulut bilişim sistemleri ile ve bunun gibi yollarla… Sıklıkla karşılaşılan, mağdura ait kişisel verinin üçüncü bir kişiye elektronik posta veya Whatsapp üzerinden gönderilmesidir.  ​

“Başkası” kavramı ile hem gerçek bir kişi hem de tüzel bir kişi kastedilir. Örnek olarak, kişisel veriler bir şirkete kanunlara aykırı bir şekilde verildiğinde ‘kişisel verileri başkasına verme suçu” meydana gelmiş olur.

‘Yaymak’: çok sayıda kişiye duyurulması anlamını taşır ve ilk seçimlik hareket olan ‘verme’ye göre etki alanı çok daha geniştir. Kişisel verinin çok sayıda insanın ulaşabileceği bir sosyal paylaşım sitesine konulması gibi. Yayılan bu kişisel verinin içeriğinin başkaları tarafından öğrenilmiş olup olmadığı hususu suçun oluşması açısından önemli değildir, öğrenilmesi olanağının sağlanmış olması yeterlidir. En sık karşılaşılan durum fail ya da faillerin sahte hesaplar açarak mağdurların fotoğraflarının, isim soy isimlerinin ya da telefon numaralarının bu hesaplarda kullanılmasıdır.

‘Ele geçirmek’: Failin mağdura ait kişisel verileri kendine aktarması veya fiilî egemenlik alanına dâhil etmesi şeklinde gerçekleşir. Ele geçirmenin mutlaka fizikî bir nitelik taşıması  gerekli değildir. Bu kapsamda, şirketin müşterilerinin kimlik ve iletişim bilgilerinin, açık bırakılan şirket bilgisayarından okunarak öğrenilmesi de ele geçirme kapsamındadır. Kimlik hırsızlığı veya kimlik dolandırıcılığı amacıyla kişisel verilerin ele geçirilmesi en sık yaşananlardandır. Bununla birlikte, mağdurun kredi kartı bilgilerinin kullanılması şeklinde bir suistimalin ortaya çıkması durumunda, bu suçun yanı sıra, bu konuya özgü spesifik bir düzenleme olan banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçuna (TCK md.245) ilişkin hükümler de uygulanır.​

Cezası nedir?

Kişisel verileri hukuka aykırı olarak kaydetme verme, yayma veya ele geçirme suçu, hapis cezasını gerektiren bir suç olarak benimsenmiştir. Bu suçlar için bir adlî para cezası öngörülmemiştir. Buna göre, kişisel verileri kaydeden kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılırken, kişisel verileri hukuka aykırı olarak veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Bu suçların faili ancak bir gerçek kişi olabilir, tüzel kişiler suçun faili olamazlar. Bununla birlikte bu suçun bir özel hukuk tüzel kişisinin faaliyeti çerçevesinde tüzel kişinin temsilcisi tarafından işlenmesi halinde ilgili tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmedilebilecektir (TCK m. 140)

Cezalar Arttırıldığı Haller (TCK m.137)

Suçun konusunun, nitelikli cinsel saldırı suçu mağdurunun veya mağdur çocuk ifadelerini içeren kayıt ve görüntüler (CMK m.236/5-6) olması halinde verilecek ceza bir kat artırılır.

Suçun kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle veya belli bir meslek veya sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmiş olması halinde ise verilecek ceza yarı oranında artırılır. Yani bu halde; suçun cezası, 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır. Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme, yayma veya ele geçirme biçimindeki seçimlik hareketlerin, elektronik haberleşme hizmeti vermek üzere yetkilendirilmiş bulunan işletmecilerin personeli tarafından işlenmesi halinde, artırım bir kat oranında gerçekleşecektir.​

Muhakeme Hukukuna İlişkin Hususlar

Suçun soruşturulması şikayete bağlı değildir, Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından resen soruşturma yapılır. Şikayet eden mağdurun şikayetinden vazgeçmesi halinde dahi soruşturma ve kovuşturma devam eder. Uzlaştırma hükümlerine tâbi değildir.​

Suçun dava zamanaşımı süresi sekiz yıl olup, suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıl geçmeden mağdur aleyhine işlenen suç savcılığa bildirilmelidir. Aksi takdirde, dava zamanaşımı süresi dolacağından suç ile ilgili soruşturma yapılamayacaktır.

Anılan suçlar için yargılama yapmaya görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir.

​Okuduğunuz yazımız, yazım tarihinde yürürlükte olan mevzuat esas alınarak hazırlanmıştır. Somut olaylarla ilgili hukuki işlemler gerçekleştirilmeden evvel tarafımızdan hukuki görüş ve destek alınmasını tavsiye ederiz. İletişim kısmından bize ulaşabilirsiniz. Aksi takdirde, burada yer verilen açıklamalar temel alınarak yapılacak işlemler ve bunların sonuçlarıyla ilgili olarak Hukuk Büromuz herhangi bir sorumluluk kabul etmez.

Taslak Dilekçe Örneği

…………………… CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI’NA

İhbar Eden    : ……………………………….

Şüpheliler      : Tespit edilecek kişiler

Müsnet Suç   : Kişisel verileri ele geçirme ve yayma (TCK md 136)

Suç Tarihi      : 3 Haziran 2023

Açıklamalar   :

Basın yayın organlarından haberdar olduğumuz, 09.06.2023 tarihinde ve devamında yayınlanan haberlerden edindiğimiz bilgilere göre 85 milyondan fazla Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının TC Kimlik numarası, GSM telefon numarası, tapu, eğitim, sağlık, soy ağacı, medeni durum ve banka hesap bilgileri gibi kişisel verileri çalınmış, “Sorgu.live” domain isimli sitede yayınlanmıştır. Bu kişiler içinde ben de bulunmaktayım. Yayınlanan bilgilerim içinde T.C. Kimlik numaram, anne adı, baba adı, doğum yerim ve tarihim, nüfusa kayıtlı olduğum yer, adresim ve diğer kişisel verilerim yer almaktadır. Bu site üzerinden kişisel verilere bir kişinin ismini ve soyadıyla sorgulama yaptırılarak kolayca ulaşılabilmektedir.  İnternet korsanları, tüm bu bilgilere kısa bir sorgulama ile ulaşılabileceğini vaat eden ilan ve reklam yayınlıyorlar.  

Kişisel verilerimin kötü niyetli kişilerce kullanılması ve şahsımı mağdur etmesi oldukça muhtemeldir.

Kişisel verilerimi ele geçiren, yayan, bu bilgilerin korunmasından ve saklanmasından sorumlu olup kasıt veya ihmal suretiyle bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen kişiler hakkında suç duyurunda bulunma zorunluluğu doğmuştur.

Talep:

Yukarıda açıklanan sebeplerle ve tarafınızdan re’sen tespit edilecek diğer nedenlerle; şüpheliler hakkında soruşturma işlemleri yapılarak eylemlerine uyan yaptırımla cezalandırılmaları talebiyle haklarında gerekli soruşturma ve delil toplama işlemleri sonucu kamu davası açılarak cezalandırılmalarının sağlanmasını ve kişisel verilerime erişimin engellenmesini saygılarımla talep ederim. 10.06.2023

                                                                                                                                Şikayet Eden ………………………

TCKN:………………………

İmza …………………………..