Türkiye’de yükseköğretime geçiş süreci, her yıl milyonlarca öğrencinin kaderini belirleyen son derece rekabetçi bir sınav sistemine dayanmaktadır. Bu sistem içerisinde, hukuk fakülteleri her zaman en çok ilgi gören ve en yüksek başarı sıralaması ile öğrenci kabul eden programlar arasında yer almaktadır. Toplumda saygınlığı yüksek olan hukuk mesleği; avukatlık, hakimlik, savcılık ve akademisyenlik gibi çeşitli kariyer yollarına açılan kapı olması nedeniyle tercih listelerinin üst sıralarında yer almaktadır.

Hukuk fakültelerine yerleşebilmek için yalnızca YKS sınavında yüksek bir puan almak yeterli değildir; aynı zamanda başarı sıralaması barajını geçmek ve yoğun rekabet ortamında öne çıkmak da gerekmektedir. Özellikle son yıllarda yapılan düzenlemelerle birlikte hukuk programlarına girişte en düşük başarı sırası barajı belirlenmiş ve bu durum, taban puanlar üzerinde doğrudan etkili olmuştur.

Bu yazıda, Türkiye’deki hukuk fakültelerinin taban puanları, kontenjan değişimleri ve öğrenci tercih eğilimleri detaylı bir şekilde ele alınacaktır. 2024 ve 2025 yılı karşılaştırmaları ışığında hem devlet hem de vakıf üniversitelerinin durumu analiz edilecek, adayların tercih yaparken dikkat etmesi gereken hususlar tartışılacaktır. Ayrıca hukuk eğitiminin geleceğine dair öngörüler de paylaşılacaktır.

Hukuk Fakültesi Taban Puanları Nedir ve Nasıl Belirlenir?

Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS), Türkiye’de üniversiteye girişin temelini oluşturan merkezi sınav sistemidir. Hukuk fakülteleri ise bu sınavın Eşit Ağırlık (EA) puan türünden öğrenci kabul etmektedir. Her yıl ÖSYM tarafından açıklanan taban puanlar, ilgili programın en son sıradan yerleşen öğrencisinin puanını ifade eder. Bu bağlamda taban puanlar, yalnızca bir yılın verisine dayalı olarak hesaplanmakta olup, doğrudan o yılki aday sayısı, tercih eğilimleri ve kontenjan durumuna göre şekillenmektedir.

Ancak taban puanlardan daha belirleyici bir unsur, özellikle son yıllarda başarı sırası barajı olmuştur. Yükseköğretim Kurulu (YÖK), 2021 yılında aldığı bir kararla hukuk fakültelerine yerleştirilecek öğrenciler için en düşük başarı sırası şartı getirmiştir. 2024 yılı itibarıyla bu baraj 125.000. sırada sabitlenmiştir. Bu uygulamanın amacı, hukuk eğitimine kabul edilen öğrencilerin akademik yeterlilik düzeyini korumaktır.

Taban puanlar, tercih döneminde adaylar tarafından sıklıkla başvurulan bir veri olmakla birlikte, tek başına anlam ifade etmez. Örneğin aynı taban puana sahip iki farklı hukuk fakültesi arasında öğretim kadrosu, fiziki imkanlar, uluslararası iş birlikleri ve burs olanakları açısından büyük farklar bulunabilir. Dolayısıyla adayların tercih yaparken yalnızca puana değil, genel üniversite profiline ve fakülte kalitesine de dikkat etmeleri önem arz etmektedir.

Ayrıca devlet üniversiteleri ile vakıf üniversiteleri arasında taban puan hesaplamasında teknik olarak bir fark bulunmamakla birlikte, vakıf üniversitelerinde burs oranlarına göre puanların önemli ölçüde değiştiği gözlemlenmektedir. %100 burslu kontenjanların daha yüksek puanla öğrenci alması, buna karşılık ücretli programların daha düşük puanlarla dolması, bu farklılığın başlıca nedenidir.

2024 ve 2025 Hukuk Fakültesi Taban Puanları Karşılaştırması

Hukuk fakülteleri, yıllar içerisinde hem kontenjan artışı hem de aday talebi açısından en dinamik bölümlerden biri olmuştur. Bu bağlamda, 2024 ve 2025 yılına ait taban puanlar, başarı sıralamaları ve üniversiteler bazında karşılaştırmalar, öğrencilerin tercih davranışları ve sistemsel değişikliklerin etkileri hakkında önemli ipuçları sunmaktadır.

2024 yılında hukuk fakültelerine yerleşen öğrenciler için en yüksek taban puanlar, geleneksel olarak İstanbul Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Galatasaray Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi gibi köklü devlet üniversitelerinde görülmüştür. Bu fakültelerdeki taban puanlar, 460–490 aralığında değişmiş; başarı sıralamaları ise genellikle ilk 5.000–25.000 arasında kalmıştır.

2025 yılı için henüz yerleştirme sonuçları açıklanmamış olmakla birlikte, TYT ve AYT sınavlarının zorluk derecesi, kontenjanlardaki değişiklikler ve aday sayısı göz önünde bulundurulduğunda, taban puanlarda kısmi bir artış eğilimi beklenmektedir. Özellikle başarı sırasının sabit tutulması (125.000 barajı), düşük puanlarla yerleşme olasılığını sınırlandırmakta ve sistemin yukarı yönlü dengelenmesine neden olmaktadır.

Vakıf üniversitelerinde ise tablo biraz daha çeşitlidir. %100 burslu hukuk fakültesi kontenjanlarının taban puanları bazı durumlarda devlet üniversiteleriyle yarışacak seviyelere ulaşmaktadır. Örneğin, Bilkent, Koç, TOBB ETÜ ve Özyeğin gibi üniversitelerdeki %100 burslu hukuk programlarının 2024 taban puanları 450’nin üzerinde gerçekleşmiştir. Buna karşılık %50 burslu ve ücretli programlarda taban puanlar 390–430 aralığına kadar düşebilmektedir.

Tablolaştırılmış özet bilgiler, tercih yapacak adayların puan aralıklarını ve başarı sıralarını kıyaslamalarında fayda sağlayacaktır. Aşağıda örnek bir tabloyla bu duruma ilişkin kısa bir karşılaştırma sunulmuştur:

Bu verilerden hareketle 2025 yılı tercih sürecinde adayların, yalnızca üniversitenin adından değil, burs oranı, eğitim dili ve akademik olanaklardan da etkilenerek tercih sıralaması yaptıkları gözlemlenmektedir.

Kontenjanlardaki Değişim: Artışlar ve Dengeler

Son yıllarda Türkiye’de yükseköğretim sisteminde yaşanan genişleme süreci, hukuk fakülteleri özelinde de kendisini net biçimde göstermektedir. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından her yıl açıklanan kontenjanlar incelendiğinde, hukuk fakültelerine ayrılan öğrenci sayısının 2010’lu yıllardan itibaren istikrarlı bir şekilde arttığı görülmektedir. Bu artış, hem devlet hem de vakıf üniversiteleri için geçerlidir.

2020 yılında hukuk fakültelerine ayrılan toplam kontenjan sayısı yaklaşık 16.000 civarındayken, bu sayı 2024 itibarıyla 20.000’in üzerine çıkmıştır. 2025 yılında ise bu sayının daha da artacağı öngörülmektedir. Bu artış, üniversite sayısındaki çoğalma, yeni açılan hukuk fakülteleri ve mevcut fakültelerdeki kontenjan genişlemeleri ile doğrudan ilişkilidir.

Ancak kontenjan artışı yalnızca sayısal bir genişleme değildir; aynı zamanda sistemsel bazı dengesizlikleri de beraberinde getirmektedir. Özellikle bazı vakıf üniversitelerinde açılan %50 burslu ve ücretli kontenjanların dolmaması veya nitelik anlamında yetersizlik tartışmaları, hukuk eğitiminde kalite sorunlarını gündeme getirmektedir. Ayrıca kontenjan artışı, mezun sayısının da hızla artmasına neden olmakta ve bu durum doğrudan hukuk mezunlarının istihdam piyasasındaki rekabetini etkilemektedir.

Vakıf üniversiteleri açısından kontenjanlar genellikle üç gruba ayrılmaktadır:

1. %100 burslu kontenjanlar (en yüksek puanlı ve en çok rağbet gören)
2. %50 burslu kontenjanlar (orta puan aralığı)
3. Ücretli kontenjanlar (en düşük puanla öğrenci kabul eden gruplar)

Devlet üniversitelerinde ise tek bir kontenjan tipi bulunsa da, bazı özel koşullu programlar (örneğin KKTC uyruklular için ayrılan kontenjanlar, yabancı dilde eğitim veren programlar) tercih sıralarını etkilemektedir.

Kontenjanların artması bazı öğrenciler açısından daha fazla yerleşme fırsatı anlamına gelirken, sistemin genel dengesi açısından niteliğin niceliğe feda edilmesi endişesini beraberinde getirmektedir. Bu nedenle hem YÖK’ün hem de üniversitelerin kontenjan politikalarını oluştururken, sadece arz-talep dengesini değil, mezun sonrası mesleki doyum ve kalite gibi kriterleri de dikkate alması gerekmektedir.

Tercih Eğilimleri ve Öğrenci Davranışları

Hukuk fakülteleri, yalnızca yüksek puanlı öğrencilerin değil, aynı zamanda kariyer hedefi net olan ve toplumsal saygınlık arayışındaki adayların da yoğun ilgi gösterdiği programlar arasında yer almaktadır. Bu nedenle tercih süreçlerinde gözlemlenen davranışlar, sadece akademik başarıya değil; şehir, kampüs olanakları, burs imkanları ve mezuniyet sonrası fırsatlar gibi birçok faktöre dayalı olarak şekillenmektedir.

Büyükşehirlerdeki Fakültelere Yönelim

Öğrenciler, özellikle İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa gibi büyük şehirlerde bulunan hukuk fakültelerine daha fazla ilgi göstermektedir. Bu tercihin temel nedenleri arasında:

• Geniş staj olanakları,
• Kurumsal hukuk bürolarına yakınlık,
• Kamu sınavlarına yönelik hazırlık imkanları,
• Ulaşım, sosyal yaşam ve kültürel çevre gibi şehir avantajları
  sayılabilir.

Bu doğrultuda İstanbul Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Ankara Üniversitesi gibi köklü kurumlar hem akademik kadroları hem de şehir avantajları nedeniyle ön sıralarda yer almaktadır.

Vakıf Üniversitelerinin Yükselişi

Son yıllarda %100 burslu hukuk programları sunan vakıf üniversiteleri, yüksek başarı sırasına sahip öğrencilerden büyük talep görmektedir. Bilkent, Koç, TOBB ETÜ ve Özyeğin gibi üniversiteler bu alanda öne çıkmaktadır. Ancak, %50 burslu veya ücretli programlara olan ilgi, genellikle daha düşük puan gruplarından gelmektedir ve bu gruplarda doluluk oranları zaman zaman düşmektedir.

Garanti Yerleşme Stratejisi

Bazı adaylar, sıralaması yeterli olmasına rağmen yüksek puanlı fakülteleri tercih etmek yerine, daha düşük taban puana sahip hukuk fakültelerine „garanti yerleşme“ amacıyla yönelmektedir. Bu durum, yüksek sıralamaya sahip adayların daha alt sıralardaki programlara girmesine ve istatistiksel dengesizliklere neden olmaktadır.

Eğitim Dili, Akademik Kadro ve Uluslararası Programlar

Öğrencilerin tercihlerini etkileyen bir diğer önemli unsur, eğitim dili ve uluslararasılaşma olanaklarıdır. İngilizce ağırlıklı hukuk eğitimi sunan fakülteler ya da Erasmus, çift diploma gibi yurt dışı iş birlikleri bulunan programlar, tercih edilen kurumlar arasında yer almaktadır. Ayrıca akademik kadronun yayın başarısı, YÖKAK akreditasyon durumu gibi göstergeler de bazı bilinçli adaylar için belirleyici olmaktadır.

Gelecekteki Sınavlar ve Mesleki Endişeler

Tercih sürecindeki öğrenciler, mezuniyet sonrası hukuk mesleğine giriş sınavları gibi engelleri de dikkate almaktadır. 2024 yılında yürürlüğe giren “Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı” ve “İdari Yargı Ön Sınavı” gibi uygulamalar, artık yalnızca diploma sahibi olmanın yeterli olmadığını göstermektedir. Bu durum, öğrencileri nitelikli eğitim sunan fakülteleri tercih etmeye teşvik etmektedir.

Hukuk Fakültesi Mezunlarına Yönelik Gelecek Beklentileri

Hukuk eğitimi, geleneksel olarak mezunlarına geniş kariyer yolları sunan bir alan olarak kabul edilmiştir. Ancak günümüzde bu kabul, mezun sayısındaki ciddi artış, hukuk mesleklerine girişteki sınav zorunlulukları ve iş piyasasındaki rekabet koşulları nedeniyle yeniden değerlendirilmek zorundadır. Hukuk fakültesi mezunlarının geleceğe dair beklentileri; yalnızca akademik başarıya değil, aynı zamanda stratejik yönelimlere ve sistemsel değişikliklere uyum sağlama becerisine de bağlı hale gelmiştir.

Mezun Sayısındaki Artış ve Rekabet

2020’li yıllarda hukuk fakültelerinin kontenjanlarının artmasıyla birlikte, yıllık mezun sayısı da ciddi şekilde yükselmiştir. Bu durum, baro kaydı, avukatlık stajı, kamu sınavlarına hazırlık ve özel sektör istihdamı gibi alanlarda yoğun bir rekabet ortamı oluşturmuştur. Mezunlar arasındaki farklılaşma, artık yalnızca diploma ile değil; yabancı dil bilgisi, lisansüstü eğitim, staj deneyimi ve uzmanlaşma alanlarına göre değerlendirilmektedir.

Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı

Adalet Bakanlığı’nın koordinasyonunda yürürlüğe giren Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı, 2024 yılından itibaren hukuk fakültesi mezunlarının avukatlık, hakimlik, savcılık ve noterlik gibi mesleklere adım atabilmesi için zorunlu hale gelmiştir. Bu sınav, mezunların sadece bilgi düzeyini değil, analitik düşünme becerilerini ve temel hukuk kavrayışlarını da ölçmektedir.

Aynı zamanda “İdari Yargı Ön Sınavı” ile kamu hukukuna yönelmek isteyen adaylara yönelik ek bir değerlendirme mekanizması oluşturulmuştur. Bu gelişmeler, hukuk fakültelerinde verilen eğitimin kalitesini doğrudan etkileyen faktörler arasında yer almaktadır.

Özel Sektörde İstihdam ve Uzmanlaşma İhtiyacı

Kamuya atama oranlarının düşmesiyle birlikte birçok mezun, özel sektörde yer almak durumunda kalmaktadır. Özellikle büyük hukuk büroları, bankalar, şirketlerin hukuk departmanları ve uluslararası kuruluşlar, mezunlardan yalnızca temel hukuk bilgisi değil; alan uzmanlığı (örneğin sağlık hukuku, bilişim hukuku, ticaret hukuku vb.) ve iletişim becerisi de talep etmektedir.

Bu nedenle öğrenciler, lisans döneminde staj yaparak, seminer ve sertifika programlarına katılarak ve mümkünse yabancı dil becerilerini geliştirerek mezuniyet sonrası avantaj sağlamaya çalışmaktadır.

Akademik Kariyer Seçeneği ve Zorlukları

Bazı mezunlar, akademik kariyer yolunu tercih etmekte; araştırma görevliliği, yüksek lisans ve doktora programları gibi yollardan ilerleyerek üniversitelerde görev almayı hedeflemektedir. Ancak YÖK’ün ilan ettiği kadro sayılarının sınırlı olması, akademik alanda da rekabeti artırmış durumdadır.

Kalite – Nicelik İkilemi

Tüm bu gelişmeler, Türkiye’de hukuk eğitiminin niteliksel dönüşüm ihtiyacını ortaya koymaktadır. Hukuk fakültelerinin yalnızca kontenjan bazlı büyümesi değil, aynı zamanda eğitim kalitesinin, öğretim üyelerinin niteliğinin ve öğrencilerin mesleki donanımının da aynı ölçüde geliştirilmesi gerekmektedir. Aksi halde, mezunların karşılaştığı işsizlik ve mesleki yetersizlik sorunları derinleşerek devam edecektir.

Öneriler

Hukuk fakülteleri, Türkiye’de yükseköğretim sisteminin en çok rağbet gören programları arasında yer almaya devam etmektedir. Ancak artan kontenjanlar, değişen tercih eğilimleri, hukuk mesleklerine girişteki yeni düzenlemeler ve mezun sayısındaki dramatik artış, bu alanın geleceğini yeniden düşünmeyi zorunlu kılmaktadır. Taban puanlardaki dalgalanmalar ve kontenjan politikalarındaki değişiklikler, yalnızca bireysel başarıya değil; sistemin bütününe dair stratejik planlama ihtiyacına da işaret etmektedir.

Aday öğrenciler, tercih sürecinde yalnızca puanlara ve sıralamalara odaklanmak yerine, fakültelerin akademik niteliğini, mezuniyet sonrası kariyer olanaklarını, staj ve burs imkanlarını, eğitim dilini, öğretim üyelerinin profilini ve şehirsel avantajları da dikkate almalıdır. Bu bağlamda, tercihler bilinçli yapılmadığı takdirde öğrencilerin hem maddi hem de zaman açısından kayıplar yaşama riski artmaktadır.

Üniversite ve fakülte yönetimlerinin ise kontenjan artırımı konusunda daha temkinli davranmaları, nitelikli öğretim üyesi kadrosu oluşturma çabalarını hızlandırmaları ve öğrencilere mesleki gelişim fırsatları sunmaları büyük önem taşımaktadır.

Son olarak, kamu otoriteleri (YÖK, ÖSYM, Adalet Bakanlığı), hukuk hizmetleri sektörü ile üniversiteler ve meslek kuruluşları (barolar, hukuk dernekleri) arasında daha koordineli ve veriye dayalı bir hukuk eğitimi politikası oluşturulması, geleceğin hukukçularının daha donanımlı ve mesleki doyumu yüksek bireyler olarak yetişmesine katkı sağlayacaktır.